Zmiany wprowadzone nową ustawą mają na celu wsparcie przewoźników kolejowych w tym trudnym okresie. Przewidziane zostały następujące rozwiązania:
Przekazywanie środków finansowych
Przewidziane zostały 2 mechanizmy, które zakładają możliwość bezpośredniego pozyskania środków finansowych przez operatorów przewozów o charakterze użyteczności publicznej w transporcie kolejowym:
a. Dotacje dla operatorów wojewódzkich, międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozów pasażerskich w transporcie kolejowym przekazywane z budżetu państwa celem pokrycia utraconych przychodów z tytułu ulg ustawowych
Zapisy ustawy przewidują przekazanie operatorom środków finansowych z tytułu honorowania ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego do wysokości rozliczonej za te same miesięczne okresy w roku poprzednim.
Rozliczenie tych środków nastąpi na zasadach przewidzianych w rozdziale 6 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym dotyczących finansowania przewozów o charakterze użyteczności publicznej.
Operatorzy wykorzystujący transport kolejowy w międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozach pasażerskich w transporcie kolejowym będą mogli wystąpić z wnioskiem do ministra właściwego do spraw transportu o przekazanie środków finansowych wskazując umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, w ramach której będzie rozliczana kwota przekazanych środków finansowych. Natomiast operator transportu wojewódzkiego będzie mógł wystąpić z wnioskiem o przekazanie środków finansowych do właściwego organizatora wojewódzkich przewozów pasażerskich w transporcie kolejowym, z którym ma podpisaną umowę.
b.Dodatkowe dotacje wypłacane ze środków Funduszu Przeciwdziałania Covid-19 w celu pokrycia niezrealizowanych przychodów ze sprzedaży oraz kosztów operacyjnych planowanych, ale niezrealizowanych z tytułu ograniczenia pracy eksploatacyjnej.
Kolejny mechanizm przewiduje wypłacanie dotacji ze środków Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 operatorom w wojewódzkich, międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozach pasażerskich w transporcie kolejowym na sfinansowanie luki finansowej, która nie została wypełniona dzięki dotacjom opisanym w pkt. a.
Wysokość tych świadczeń nie może przekroczyć różnicy pomiędzy nieosiągniętymi przez operatora, w danym miesiącu, z uwagi na COVID-19, przychodami ze sprzedaży oraz nieponiesionymi przez operatora w tym samym miesiącu kosztami operacyjnymi, z tytułu ograniczonej, z uwagi na przeciwdziałanie COVID-19, pracy eksploatacyjnej.
Dotację należy pomniejszyć o wsparcie udzielone z tytułu z honorowania ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu (opisanych w pkt. a).
Warunkiem udzielenia obu rodzajów wsparcia jest niezmniejszenie wydatków planowanych przed dniem 13 marca 2020 r. w budżecie właściwego organizatora w celu sfinansowania rekompensaty i przekazanie przez organizatora operatorowi rekompensaty w wysokości planowanej na ten dzień. Łączna wysokość wsparcia operatorów w wojewódzkich, międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozach pasażerskich w transporcie kolejowym, związana z przeciwdziałaniem COVID-19 nie może powodować przekroczenia wyniku finansowego netto z uwzględnieniem rozsądnego zysku, określonego na podstawie załącznika I do rozporządzenia 1370/2007 dla całego okresu trwania obowiązującej umowy, wliczając w to również przyszłe wypłaty z jej tytułu.
Środki finansowe będą wypłacane za miesiące obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz kolejne 3 miesiące po upływie miesiąca, w którym odwołano stan zagrożenia epidemicznego albo stan epidemii.
Zasady przekazywania i rozliczania środków finansowych stosowane będą nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2020 r.
Możliwość realizacji przewozów w międzywojewódzkich i międzynarodowych w transporcie kolejowym, komunikacją zastępczą
Ustawa przewiduje wprowadzenie do ustawy o publicznym transporcie zbiorowym mechanizmu pozwalającego operatorowi na realizowanie przewozów w międzywojewódzkich i międzynarodowych w transporcie kolejowym, komunikacją zastępczą za pomocą transportu drogowego, z zachowaniem prawa do rekompensaty (w tym rekompensat związanych ze stosowaniem ulg ustawowych). Mechanizm ten będzie obowiązywał w okresie i na obszarze obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii albo stanu nadzwyczajnego.
Zakres i warunki wykonywania tego przewozu, w szczególności trasę przewozu i rozkład jazdy, określać będzie organizator z operatorem w drodze zmiany umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego.
Wydłużenie terminu ważności dokumentów
W przypadku gdy termin ważności:
- autoryzacji bezpieczeństwa, o której mowa w art. 18a ustawy o transporcie kolejowym,
- certyfikatu bezpieczeństwa, o którym mowa w art. 18b ustawy o transporcie kolejowym,
- świadectwa bezpieczeństwa, o którym mowa w art. 19 ustawy o transporcie kolejowym,
- licencji maszynisty, o której mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym,
- świadectwa maszynisty, o którym mowa w art. 22b ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym,
- certyfikatu dla podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM), o którym mowa w art. 23j ust. 8 ustawy o transporcie kolejowym
– upływa w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, termin ważności tych dokumentów ulega przedłużeniu do dnia upływu 90 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, w zależności od tego, który z nich zostanie odwołany później.
Jeżeli jeden z wyżej wymienionych dokumentów wydawanych przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego traci ważność w czasie trwania epidemii, to jego okres obowiązywania, z mocy prawa, przedłuża się automatycznie, bez konieczności składania wniosków w tym zakresie.
Ważne!
Powyższe nie stoi na przeszkodzie do występowania do Prezesa UTK o przedłużenie ważności dokumentów, których termin ważności upływał będzie po odwołaniu stanu epidemii.
Możesz już teraz złożyć wniosek o przedłużenie ważności dokumentu aktualnie obowiązującego, którego termin ważności upływa niebawem. Nie czekaj na ostatnią chwilę. Przyspieszy to znacznie procedowanie po ustaniu stanu epidemii albo stanu zagrożenia epidemicznego. UTK będzie mógł wcześniej zwrócić się o ewentualne uzupełnienie wniosku lub wyjaśnić rozbieżności o ile zajdzie taka konieczność, a finalnie wydać stosowny dokument zainteresowanemu., co pozwoli zachować ciągłość ważności dokumentów.
- Zachęcam przedsiębiorców by z wnioskami o przedłużenie ważności świadectw, certyfikatów i autoryzacji bezpieczeństwa nie czekali do ustania epidemii. Wcześniejsze złożenie dokumentów będzie korzystne dla rynku. Pozwoli to UTK przygotować decyzje tak, by wydać je jak najszybciej po zakończeniu epidemii – zapewnia dr inż. Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego. – Jestem przekonany, że sukcesywne składanie wniosków w najbliższym czasie pozwoli na sprawne wydawanie istotnych dla przedsiębiorców decyzji w przyszłości. Zależy nam, tak jak przedsiębiorcom, by rynek kolejowy funkcjonował bez zakłóceń – dodaje.
Do końca roku wygasa ponad 200 dokumentów uprawniających przedsiębiorstwa do funkcjonowania na rynku kolejowym. Prolongata nie jest działaniem automatycznym i wymaga dużego nakładu pracy. Każdy miesiąc epidemii będzie oznaczał kumulowanie się liczby koniecznych do wydania decyzji. Zamiast 20-30 spraw miesięcznie może być ich ponad 100. Dlatego tak istotne jest by w miarę możliwości przedsiębiorcy wnioski składali na bieżąco. Pozwoli to na sprawne wydawanie decyzji.
Bez zakłóceń procedowane są i wydawane dokumenty dla podmiotów ubiegających się o nowe autoryzacje, certyfikaty i świadectwa bezpieczeństwa, certyfikaty dla podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM) oraz licencje maszynisty. Wnioski w sprawie wydania nowych dokumentów możesz składać na bieżąco Pamiętaj, że sprawy w urzędzie możesz załatwiać elektronicznie, za pośrednictwem platformy ePUAP.
Szkolenia pracowników
W przypadku gdy w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii przypada termin przeprowadzenia:
- szkoleń oraz okresowych sprawdzianów wiedzy i umiejętności maszynistów, o których mowa w art. 22b ust. 7 i ust. 21 pkt 4 ustawy o transporcie kolejowym,
- szkoleń dla pracowników kolejowych z zakresu kierowania ruchem, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 6 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym,
- szkoleń dla:
- pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz z prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych, określonych w przepisach wydanych na podstawie art.22d ust.3 ustawy o transporcie kolejowym
- pracowników zatrudnionych na stanowisku zwrotniczego, o którym mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 11 ustawy z dnia 9 stycznia 2020r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz.462);
- funkcjonariuszy straży ochrony kolei, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 59 ust. 6 pkt 3 ustawy o transporcie kolejowym.
– termin ważności aktualnego szkolenia albo sprawdzianu ulega przedłużeniu do dnia upływu 90 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, w zależności od tego, który z nich zostanie odwołany później.