Nawigacja

Dla studenta

UTK przypomina: zaświadczenie z uczelni nie zastępuje legitymacji

Wiele osób, które nie otrzymały na czas lub nie przedłużyły ważności legitymacji szkolnej/studenckiej, decyduje się podróżować koleją okazując zaświadczenia z instytucji, w których pobierają naukę. Takie przejazdy kończą się wystawieniem w pociągu wezwania do zapłaty z opłatą dodatkową (karą) ustaloną na podstawie Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 2005 roku. UTK wyjaśnia, dlaczego tak jest i co należy robić w przypadku jej nałożenia.

Dokumentem poświadczającym uprawnienie do korzystania z tzw. ulgi ustawowej (szkolnej i studenckiej) jest wyłącznie legitymacja szkolna lub studencka.

Czym jest ulga ustawowa

W praktyce ulga ustawowa oznacza, że różnica pomiędzy ceną biletu ulgowego a normalnego jest pokrywana ze środków budżetu państwa. Dlatego podczas kontroli biletów przewoźnik nie może honorować innych dokumentów potwierdzających uprawnienie do zniżki niż wymienione w rozporządzeniu. Takie działanie oznaczałoby łamanie prawa i narażałoby budżet państwa na straty.

Warto pamiętać, że szkoła czy uczelnia ma prawo wydawać zaświadczenia, że dana osoba pobiera w niej naukę, ale takie dokumenty nie są potwierdzeniem prawa do ulgowych przejazdów koleją. Podobnie potwierdzeniem prawa do zniżki nie jest zaświadczenie z policji o utracie takich dokumentów. Na podstawie wymienionych wyżej zaświadczeń nie można więc odbywać przejazdu według ulgi ustawowej.

Okazanie w pociągu biletu ulgowego bez legitymacji szkolnej/studenckiej lub nieważnej legitymacji (tzn. bez stempla/naklejki przedłużających ich ważność), a także – zamiast lub obok nieważnej legitymacji - zaświadczenia z instytucji pobierania nauki w praktyce oznacza, że podróżny odbywa przejazd bez dokumentu uprawniającego do ulgowych przejazdów i jest traktowany jak osoba bez ważnego biletu. W takim przypadku konduktor/kontroler wystawia bilet na przejazd według normalnej taryfy wraz z opłatą dodatkową określoną w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 20 stycznia 2005 r. w sprawie sposobu ustalania wysokości opłat dodatkowych z tytułu przewozu osób, zabranych ze sobą do przewozu rzeczy i zwierząt oraz wysokości opłaty manipulacyjnej (Dz. U. Nr 14, poz. 117). Opłata ta pełni de facto funkcję karną.

W takim przypadku wysokość opłaty dodatkowej ustala się jako 40-krotność ceny najtańszego biletu jednorazowego normalnego stosowaną przez danego przewoźnika. Konkretną wysokość tej opłaty w polskich złotych przewoźnicy podają w swoich cennikach.

Możesz obniżyć karę

Szansę na uniknięcie wysokiej płatności daje jednak pasażerom art. 33a ust. 4 ustawy – Prawo przewozowe, który stanowi, że po uiszczeniu opłaty manipulacyjnej odpowiadającej kosztom poniesionym przez przewoźnika pobrana należność za przewóz i opłata dodatkowa podlega umorzeniu. Dzieje się tak w przypadku udokumentowania przez podróżnego uprawnień do bezpłatnego lub ulgowego przejazdu (zazwyczaj będzie to odpowiednio uwierzytelniona kopia legitymacji) nie później niż w terminie 7 dni od dnia przewozu. Opłata manipulacyjna stanowi kwotę nie wyższą niż 10% pełnej opłaty dodatkowej ustalanej na podstawie podanego wyżej rozporządzenia. W praktyce wynosi do 20 złotych. Jej wysokość przewoźnicy w podają swoich cennikach.

Niektórzy przewoźnicy (np. PKP Intercity, Polregio) dopuszczają także wystawienie w pociągu dopłaty do biletu normalnego z adnotacją, że podróżny oświadczył, iż posiada uprawnienie do ulgi ustawowej, ale nie okazał w pociągu odpowiedniego dokumentu. W takim przypadku zwrot tej opłaty możliwy jest na drodze reklamacyjnej (termin odwołania wynosi 7 dni), z potrąceniem opłaty manipulacyjnej. W tym przypadku również należy udokumentować przewoźnikowi posiadanie legitymacji.

Procedury dotyczące złożenia takiego odwołania (składanego zawsze do przewoźnika) zamieszczone są w regulaminach przewozowych spółek kolejowych. Przed sporządzeniem pisma warto zapoznać się z określonymi w nich wymogami formalnymi

PODSTAWA PRAWNA:

Ustawa z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. z 2018 r. poz. 295),
Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. – Prawo przewozowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 8)

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 20 kwietnia 2017 r. w sprawie rodzajów dokumentów poświadczających uprawnienia do korzystania z ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego  (Dz. U. poz. 810)

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 20 stycznia 2005 r. w sprawie sposobu ustalania wysokości opłat dodatkowych z tytułu przewozu osób, zabranych ze sobą do przewozu rzeczy i zwierząt oraz wysokości opłaty manipulacyjnej (Dz. U. Nr 14, poz. 117).

Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 marca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie studiów (Dz. U. poz. 420)

Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 marca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dyplomów doktorskich, dyplomów habilitacyjnych i legitymacji doktoranta (Dz. U. poz. 418)

 

do góry