Konduktor nalicza opłatę za wydanie biletu w pociągu (która wynosi od kilku złotych u przewoźników regionalnych do 10 zł w pociągach spółki PKP Intercity) podczas sprzedaży biletu w pociągu, jeżeli podróży wsiadał do pociągu na stacji, na której w momencie planowego odjazdu danego kursu była czynna kasa biletowa. Opłaty za wydanie biletu w pociągu nie pobiera się od osób:
1) niepełnosprawnych lub o ograniczonej sprawności ruchowej – pod warunkiem okazania konduktorowi podczas zakupu biletu dokumentu stwierdzającego niepełnosprawność (z obowiązku tego zwolnione są osoby z widoczną niesprawnością fizyczną – stałą lub czasową);
2) rozpoczynających przejazd w czasie, kiedy kasa biletowa jest nieczynna, lub ze stacji, na której nie ma kasy biletowej;
3) posiadających: bilet z nadrukiem lub potwierdzoną adnotacją typu „Dalej w pociągu (np. PKP IC)” wydany przez punkt odprawy albo przez konduktora w innym pociągu, a także bilet z nadrukiem lub potwierdzoną adnotacją „Zmiana przewoźnika” wystawiony w pociągu innego przewoźnika w sytuacji, gdy rozkładowy czas na przesiadkę nie przekracza 30 min.
W regulaminach przewozowych spółki kolejowe mogą z własnej inicjatywy rozszerzyć krąg osób, którym wydają bilety bez opłaty dodatkowej. Przykładowo w pociągach PKP Intercity do tej grupy należą również osoby, które ukończyły 70 lat – pod warunkiem okazania dokumentu stwierdzającego wiek.