Prezes UTK, jako centralny organ administracji rządowej będący krajową władzą bezpieczeństwa i krajowym regulatorem transportu kolejowego w rozumieniu przepisów Unii Europejskiej z zakresu bezpieczeństwa, interoperacyjności i regulacji transportu kolejowego, działa wyłącznie na podstawie i w granicach obowiązujących przepisów prawa. Podstawą czynności organu regulacyjnego w zakresie otwartego dostępu są przepisy krajowe i unijne, tj. przede wszystkim ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego, ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym oraz rozporządzenie nr 2018/1795.
- z art. 13a ustawy o transporcie kolejowym: Do postępowania przed Prezesem UTK stosuje się, z zastrzeżeniem art. 13b ust. 2 i 3, przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
Przepisy przyznające Prezesowi UTK kompetencję do wydawania decyzji w sprawach dotyczących otwartego dostępu zawiera ustawa o transporcie kolejowym. Stosownie do art. 13 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy: Do zadań Prezesa UTK w zakresie regulacji transportu kolejowego należy wydawanie decyzji dotyczących otwartego dostępu. Jest to przepis o charakterze kompetencyjnym, ustanawiający Prezesa UTK organem właściwym w zakresie wydawania decyzji dotyczących otwartego dostępu. Regulacja ta przyznaje Prezesowi UTK właściwość rzeczową w zakresie tego rodzaju postępowań oraz właściwość miejscową na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Ta druga właściwość i jej wyłączność wynika z tego, że Prezes UTK jest jedynym organem regulacyjnym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej powołanym do wykonywania funkcji określonych w dyrektywie 2012/34/UE[1] w zakresie transportu kolejowego.
Drugim przepisem regulującym kwestię otwartego dostępu w polskim prawodawstwie jest art. 29c ustawy o transporcie kolejowym, w którym opisany został sposób realizowania funkcji przez Prezesa UTK w zakresie wydawania decyzji. Podstawę prawną dla postępowań administracyjnych dotyczących otwartego dostępu stanowi rozporządzenie nr 2018/1795.
Wskazane powyżej przepisy znalazły się w ustawie o transporcie kolejowym z uwagi na obowiązujące regulacje unijne w zakresie procedury przyznawania otwartego dostępu i badania równowagi ekonomicznej, tj. dyrektywy 2012/34/UE i rozporządzenia nr 2018/1795.
Przydatne linki:
Ustawa o transporcie kolejowym
Kodeks postępowania administracyjnego
Dyrektywa 2016/2370 zmieniająca dyrektywę 2012/34/UE
[1]Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego (Dz. Urz. UE L 343 z 14 grudnia 2012 r, str. 32), zmieniona dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2370 z dnia 14 grudnia 2016 r. zmieniającą dyrektywę 2012/34/UE w odniesieniu do otwarcia rynku krajowych kolejowych przewozów pasażerskich oraz zarządzania infrastruktura kolejową (Dz. Urz. UE L 352 z 23 grudnia 2016 r, str. 1), zwana dalej: „dyrektywą 2012/34/UE”.