Koleją podróżujemy coraz chętniej. Oficjalne dane za cały 2022 r. dostępne będą pod koniec stycznia, jednak już teraz z szacunków UTK wynika, że z usług kolei skorzystało ponad 340 mln podróżnych. To o około 95 mln więcej niż w 2021 r. i około 4 mln więcej niż przed pandemią - w 2019 r. Kolej jest wygodnym i szybkim środkiem transportu, ale jest przede wszystkim bezpieczna. Ze wstępnych danych za 2022 r. wynika, że np. na przejazdach kolejowo-drogowych liczba wypadków wyniosła 186, czyli o 30 mniej niż przed rokiem. Na tym samym poziomie pozostała liczba ofiar śmiertelnych tych zdarzeń. W 2022 r. w wypadkach na przejazdach kolejowo-drogowych zginęło 48 osób.
Kontrole pociągów w ferie
Ferie rozpoczęły się już w województwach lubelskim, łódzkim, podkarpackim, pomorskim oraz śląskim. Inspektorzy UTK, w ramach dodatkowych kontroli, w obecności dziennikarzy sprawdzili pociąg Kolei Śląskich z Katowic do Wisły. Pociągów skontrolowanych w ferie będzie około 100.
„Przewoźnicy kolejowi mają obowiązek zapewnić bezpieczeństwo i komfort podróży. W trakcie kontroli prowadzonych przez inspektorów Urzędu Transportu Kolejowego sprawdzamy, czy przedsiębiorcy kolejowi się z tego wywiązują. Obserwujemy, że jakość usług z roku na rok się poprawia. Jednak kolej warto wybrać także z innego powodu – to najbardziej przyjazny środowisku naturalnemu sposób podróżowania” – przypominał dr inż. Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego.
Kontrole UTK są niezapowiedziane i prowadzone przed wyruszeniem w trasę albo w trakcie jazdy pociągu. Inspektorzy sprawdzają elementy odpowiedzialne za bezpieczeństwo, m.in. zestawy kołowe i hamulce, stan techniczny drzwi, kwalifikacje maszynistów i drużyny konduktorskiej. Dużą wagę przywiązują do elementów związanych z komfortem podróżowania i przestrzeganiem praw pasażerów. Sprawdzają czystość składu, toalety i ich wyposażenie, działanie ogrzewania oraz oświetlenia, informacji megafonowej i wizualnej oraz odpowiednie oznaczenie relacji pociągu. Zwracają również uwagę na frekwencję.
W 2022 roku przeprowadzono 189 kontroli pociągów pasażerskich. W trakcie jednej kontroli sprawdzanych jest zazwyczaj kilka pociągów. W czasie ferii, wakacji, świąt i długich weekendów w ubiegłym roku inspektorzy sprawdzili 300 składów. W 2022 r. w wyniku stwierdzonych nieprawidłowości w 65 przypadkach zostały wydane decyzje wyłączające pojazdy z eksploatacji lub ograniczające eksploatację. Najczęściej powtarzające się naruszenia to uszkodzone drzwi, błędy w dokumentacji, nieprawidłowe oznakowanie pojazdów i niedziałające tablice systemu informacji pasażerskiej.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości Prezes UTK nakazuje ich usunięcie i dokładną analizę, by nie powtarzały się w przyszłości. Może również w drodze decyzji stwierdzić naruszenie przepisów w zakresie bezpieczeństwa transportu kolejowego, wyłączyć z eksploatacji pojazd kolejowy lub ograniczyć jego eksploatację. Jeśli naruszenia nie zostaną usunięte we wskazanym terminie, to przewoźnikowi grozi do 5 tys. euro kary za każdy dzień opóźnienia.
Prawa pasażerów
Jeśli przewoźnik nie zapewni odpowiedniej jakości podróży, pasażerowie mogą złożyć do niego reklamację i domagać się zwrotu części ceny biletu. Jeśli odpowiedź nie będzie satysfakcjonująca, można skontaktować się z Urzędem Transportu Kolejowego za pomocą formularza internetowego lub wiadomości e-mail na adres pasazer@utk.gov.pl. Infolinia 22 460 40 80 dotycząca praw pasażerów jest czynna od poniedziałku do piątku w godz. 8.15 - 16.15.
Na nieprawidłowe funkcjonowanie systemu kolejowego można złożyć skargę do Prezesa UTK. W 2022 r. do UTK wpłynęło 1 858 skarg pasażerskich (o 38% więcej niż w 2021 r.). Najczęściej skargi składane do UTK dotyczyły higieny, komfortu i jakości podróży oraz opóźnień.
Nieprawidłowości w zakresie bezpieczeństwa w ruchu kolejowym można zgłosić poprzez aplikację Bezpiecznik dostępną dla telefonów z systemami Android i iOS oraz na adres bezpieczenstwo@utk.gov.pl.
