Nawigacja

Aktualności

Informacja

Strona znajduje się w archiwum.

„Raport w sprawie bezpieczeństwa” za 2021 rok

03.10.2022

Stan bezpieczeństwa kolei, ważne zmiany w prawodawstwie krajowym, stan certyfikacji i autoryzacji, doświadczenia związane z nadzorowaniem zarządców infrastruktury i przedsiębiorstw kolejowych oraz odstępstwa od obowiązku certyfikacji ECM – to zawartość „Raportu w sprawie bezpieczeństwa” przygotowanego przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Adresatem raportu jest Agencja Kolejowa Unii Europejskie, ale jest również dostępny w Dzienniku Urzędowym Prezesa UTK dla wszystkich zainteresowanych: organów administracji publicznej, przedsiębiorców kolejowych, stowarzyszeń i izb gospodarczych.

Rok 2021 przyniósł wzrost liczby znaczących wypadków na polskiej sieci kolejowej do 209, czyli o 30 więcej niż w 2020 r. (wzrost o 16,8%). Podkreślić należy, że zauważalny procentowy wzrost wypadków znaczących to jednak w dużej mierze efekt tzw. niskiej bazy statystycznej z 2020 r., gdy odnotowano mniej wypadków z uwagi na ograniczenia wprowadzone w związku z pandemią COVID-19. Aby uzyskać bardziej miarodajny obraz poziomu bezpieczeństwa na tle ostatnich lat warto zatem sięgnąć po porównanie z ostatnim pełnym rokiem przed okresem pandemii, czyli 2019 r. W tym ujęciu liczba znaczących wypadków w 2021 r. była o 2,3% zdarzeń niższa niż w 2019 r., gdy odnotowano 214 znaczących wypadków.

Wzrost liczby znaczących wypadków w 2021 roku nie spowodował wzrostu liczby ofiar śmiertelnych, których liczba wyniosła 148 osób. Wśród znaczących wypadków dominowały dwa rodzaje zdarzeń – wypadki na przejazdach kolejowo-drogowych i przejściach oraz wypadki z udziałem osób nieupoważnionych przebywających na terenie kolejowym.

Prezes Urzędu Transportu Kolejowego wskazuje w raporcie na niepokojący wzrost liczby zdarzeń dotyczących pominięcia sygnału „stój” lub niezatrzymania się pociągu w miejscu wyznaczonym. Na liniach kolejowych (bez infrastruktury prywatnej) odnotowano 156 zdarzeń tego rodzaju, o 71,4% więcej niż rok wcześniej. Podobnie jak w poprzednich latach wyraźny udział w zdarzeniach SPAD mają maszyniści ze stosunkowo krótkim stażem pracy na tym stanowisku, wynoszącym do 5 lat.

Ogólny poziom bezpieczeństwa systemu kolejowego w Polsce w 2021 r. należy ocenić pozytywnie. Najlepiej obrazujący to wskaźnik poziomu ryzyka obliczony dla ogółu społeczeństwa,  wyniósł on 36,6%, czyli o 3,5 punktu procentowego mniej niż w 2020 r. Oznacza to, że poziom ryzyka dla ogółu społeczeństwa obniżył się w ciągu roku. Analizując wskaźniki dla poszczególnych grup osób można zauważyć, że największy spadek osiągniętego poziomu wskaźnika, o 104,8 punkty procentowe, nastąpił w grupie ryzyka dla pracowników, w której w 2021 r. odnotowano tylko 1 osobę ciężko ranną. Znaczny spadek, o 32,9 punktu procentowego, nastąpił również w grupie innych osób, wśród których również jedna osoba została ciężko ranna. Także w grupie użytkowników przejazdów nastąpił spadek o 5 punktów procentowych. W grupie osób nieupoważnionych spadek wyniósł 2 punkty procentowe. Natomiast wartość poziomu ryzyka wśród pasażerów wzrosła nieznacznie w 2021 r. odpowiednio o 4,8 i 7,3 punktu procentowego dla liczby poszkodowanych w przeliczeniu na miliard pociągokilometrów pociągów pasażerskich (CST 1.1) i na miliard pasażerokilometrów (CST 1.2).

Z przekazanych danych wynika, że w 2021 r. przewoźnicy kolejowi i zarządcy infrastruktury ocenili 1 474 zmian w systemie kolejowym, czyli o 8% więcej niż w roku poprzednim. Więcej zmian ocenili zarządcy infrastruktury (61%) aniżeli przewoźnicy kolejowi (39%), co wpisuje się w tendencje obserwowane również w poprzednich latach. Spadł natomiast udział zmian znaczących, który w 2021 r. wyniósł jedynie 1%. Dla porównania rok wcześniej udział ten wyniósł 3%, a w 2019 r. było to 2%.

Jednym z celów publikacji corocznego raportu w sprawie bezpieczeństwa jest zapewnienie spójnego i porównywalnego zestawu danych o bezpieczeństwie kolei w Unii Europejskiej. Regulacje unijne określają szczegółowe wymagania dotyczące zakresu i sposobu gromadzenia tych danych. W raporcie uwzględnia się zdarzenia klasyfikowane jako znaczące wypadki, do których należą wypadki z udziałem co najmniej jednego pojazdu kolejowego będącego w ruchu:

  1. z przynajmniej jedną ofiarą śmiertelną lub ciężko ranną lub
  2. powodujące znaczne szkody w taborze, torach kolejowych, instalacjach lub środowisku, tj. szkodę o wartości co najmniej 150 tysięcy euro, lub
  3. powodujące znaczne zakłócenie ruchu, tj. wstrzymanie ruchu kolejowego na głównej linii kolejowej przez co najmniej 6 godzin.

Statystyka dotycząca znaczących wypadków jest wykorzystywana do oceny poziomu bezpieczeństwa realizowanej za pomocą tzw. wspólnych wskaźników bezpieczeństwa (CSI). Znaczących wypadków jest średniorocznie o około połowę mniej niż wypadków, co powoduje, że dane prezentowane w Raporcie mogą odbiegać od informacji w corocznym „Sprawozdaniu ze stanu bezpieczeństwa ruchu kolejowego”.

Raport uwzględnia najnowsze wytyczne opublikowane przez Agencję Kolejową Unii Europejskiej.

Dokument został opublikowany w Dzienniku Urzędowym Prezesa UTK poz. 23/2022

do góry