Problemy pasażerów w czasie pandemii
Zdecydowana większość skarg z zakresu problemów lotniczych, które trafiły do Europejskiego Centrum Konsumenckiego przy UOKiK oraz Rzecznika Praw Pasażerów przy ULC dotyczyła problemów z terminowym zwrotem środków za loty odwołane w wyniku pandemii. Z kolei Rzecznik Praw Pasażerów Kolei przy Prezesie UTK zwraca uwagę na to, że w wyniku pandemii przewoźnicy byli zobowiązani do zmniejszenia liczby osób przebywających w pojeździe. Skutkowało to wprowadzeniem przez niektóre spółki specjalnych zasad odprawy. Mogły one polegać m.in. na ograniczeniu sprzedaży biletów w pociągach i nakładaniu opłat dodatkowych (kar) na osoby, które nie kupiły biletu przed przejazdem. Tego rodzaju zdarzenia były przedmiotem postępowań polubownych.
Co przyniesie sezon 2021?
Wszystkie instytucje są zgodne – w tegoroczne wakacje ruch pasażerski będzie zależał od sytuacji epidemiologicznej. Przewidywania są jednak optymistyczne – będziemy podróżować więcej niż rok temu. Zdaniem ECK przedsiębiorcy zdążyli przestawić się na covidowe tory i przygotować elastyczne rozwiązania, ułatwiające podróżowanie w niepewnych czasach.
ULC podkreśla, że podróżowanie w czasie pandemii jest bezpieczne – zarówno na lotnisku, jak i pokładzie samolotu. Oczywiście należy przestrzegać wytycznych dotyczących reżimu sanitarnego – noszenia maseczki, dezynfekcji rąk i dystansu społecznego.
Co więcej, UTK już teraz doradza, aby pasażerowie w miarę możliwości kupowali z wyprzedzeniem bilety na pociągi objęte rezerwacją miejsc. Dzięki temu przejazd będzie mógł odbyć się w zaplanowanym terminie i bez niespodziewanych trudności.
Prawa pasażerów lotniczych
Uszkodzony / opóźniony bagaż
Pasażerowie, których bagaż rejestrowany został opóźniony lub uszkodzony mogą domagać się rekompensaty do kwoty 1288 SDR (około 6800 zł). Kwota ta stanowi górną granicę odpowiedzialności, nie jest ryczałtem dla poszkodowanego.
W przypadku uszkodzenia bądź opóźnienia bagażu należy zgłosić to na lotnisku i zachować raport PIR. Następnie trzeba złożyć pisemną reklamację do linii lotniczej.
- W przypadku uszkodzenia bagażu reklamację należy wysłać w ciągu 7 dni.
- W przypadku opóźnienia bagażu reklamację należy wysłać w ciągu 21 dni.
Więcej nt. problemów z bagażem na stronie: Europejskiego Centrum Konsumenckiego.
Opóźniony lub odwołany lot
Prawa pasażerów reguluje unijne rozporządzenie 261/2004. W przypadku odwołanego lub opóźnionego lotu pasażerowi przysługuje:
- prawo do opieki obejmującej: posiłki i napoje, dwie rozmowy telefoniczne, faksy lub e-maile, w przypadku oczekiwania na alternatywny lot przez co najmniej jedną noc – zakwaterowanie w hotelu wraz z transportem z i na lotnisko. Pomoc udzielana jest w zależności od czasu oczekiwania na opóźniony lub alternatywny lot,
- prawo do zwrotu pełnej ceny biletu lub do zmiany planu podróży – w przypadku odwołania lotu.
- w przypadku opóźnienia lotu o co najmniej 5 godz. pasażer może zrezygnować z podróży za zwrotem pełnego kosztu biletu.
- prawo do odszkodowania, jeśli lot został odwołany lub opóźniony powyżej 3 godz.
Odszkodowanie nie przysługuje, gdy:
- odwołanie lub opóźnienie jest spowodowane nadzwyczajnymi okolicznościami, których przewoźnik nie mógł uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków,
- pasażer został poinformowany o odwołaniu lotu co najmniej 14 dni przed planowanym czasem odlotu w terminie krótszym i zaproponowano mu alternatywne połączenie na zasadach określonych właściwymi przepisami.
Więcej:
Urząd Lotnictwa Cywilnego
Ulotka - prawa pasażerów w transporcie lotniczym
Prawa pasażerów kolei
Prawa i obowiązki pasażerów kolei reguluje unijne rozporządzenie 1371/2007 oraz przepisy krajowe. Do czego mają prawo podróżni?
- W przypadku opóźnienia pociągu dalekobieżnego pasażer jest uprawniony do odszkodowania w wysokości 25% lub 50% ceny biletu – zależnie od wielkości opóźnienia.
- Kiedy pociąg dalekobieżny opóźniony jest powyżej 60 minut, podróżny powinien otrzymać posiłek i napoje adekwatne do czasu opóźnienia, a w razie konieczności nocleg czy transport do miejsca docelowego.
- W przypadku opóźnień pozostałych pociągów można dochodzić odszkodowania (naprawy szkody finansowej) na zasadach określonych w kodeksie cywilnym.
- Jeśli podróż stała się bezcelowa z powodu opóźnienia, pasażer może z niej zrezygnować i wrócić do stacji wyjazdu. Przysługuje wtedy zwrot pełnych kosztów przejazdu.
Przewoźnicy kolejowi i zarządcy stacji mają obowiązek udzielania pomocy pasażerom o ograniczonej możliwości poruszania się. Potrzebę takiej pomocy podróżny powinien zgłosić z wyprzedzeniem co najmniej 48 godzin przed planowaną podróżą (niektórzy przewoźnicy umożliwiają zgłoszenie z mniejszym wyprzedzeniem).
To tylko niektóre prawa pasażera kolei. Szczegółowe informacje dotyczące tych praw dostępne są na stronie internetowej: Urzędu Transportu Kolejowego .
W przypadku zastrzeżeń do realizacji przewozu podróżny najpierw powinien złożyć skargę lub reklamację do właściwego przewoźnika.
Jeżeli pasażer nie jest zadowolony ze sposobu rozpatrzenia reklamacji, może skierować zgłoszenie do Prezesa UTK.
W przypadku chęci polubownego rozwiązania sporu z przedsiębiorcą podróżny ma możliwość złożenia wniosku o wszczęcie postępowania przed Rzecznikiem Praw Pasażera Kolei.
Wakacje 2020 - statystyki
- W okresie od czerwca do października 2020 r. ECK, działające przy UOKiK otrzymało 1041 zgłoszeń od konsumentów skarżących przewozy lotnicze i kolejowe (około 60% spraw dotyczyło odwołania lotu).
- W okresie od czerwca do października 2020 r. do Rzecznika Praw Pasażera Kolei wpłynęły 83 wnioski o wszczęcie postępowania polubownego oraz 73 inne zgłoszenia. Prezes UTK otrzymał w tym samym okresie 360 zgłoszeń, w tym 180 skarg.
- W 2020 r. Rzecznik Praw Pasażerów przy ULC otrzymał 4099 wniosków o wszczęcie postepowania polubownego oraz około 6000 innych zgłoszeń / zapytań pasażerów
Przykładowe sprawy
Problem ze zwrotem środków
Polska konsumentka kupiła bilety na lot z Krakowa do Madrytu i z powrotem irlandzkimi liniami lotniczymi. Lot został jednak odwołany przez przewoźnika z powodu pandemii. Mimo wyboru zwrotu pieniędzy linia lotnicza wysyłała konsumentce maile z prośbą o zaakceptowanie vouchera. Przewoźnik przekonywał konsumentkę, że zwrot pieniędzy otrzyma dopiero „po zakończeniu aktualnego kryzysu”. Mimo to konsumentka nie zdecydowała się na voucher. Po kilku miesiącach oczekiwań dzięki pomocy ECK Polska i Irlandia otrzymała zwrot pieniędzy wysokości 2989,20 złotych.
Odszkodowanie za opóźnienie
Pasażerowie lecący z Katowic do Londynu do celu swojej podróży dotarli z ponad 4-godzinnym opóźnieniem. Złożyli reklamację do przewoźnika lotniczego o odszkodowanie wysokości 250 EUR na pasażera (łącznie 500 EUR). Reklamacja została odrzucona. Wówczas zwrócili się o pomoc w trybie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich do Rzecznika Praw Pasażerów. Dzięki pozasądowej procedurze doszło do ugody, a pasażerowie otrzymali odszkodowanie w kwocie 500 EUR.
Pociąg opóźnił lot pasażera
Pasażer domagał się od przewoźnika kolejowego zwrotu 750 zł za kupione bilety lotnicze – po tym, jak spóźnił się na lot z powodu opóźnienia pociągu. Przyczyną opóźnienia był wypadek na przejeździe kolejowym spowodowany przez kierowcę pojazdu drogowego. W chwili odjazdu pociągu przewoźnik wiedział już o utrudnieniach na trasie, jednak nie poinformował o tym podróżnych.
Pasażer podkreślił, że gdyby posiadał informacje o opóźnieniu skorzystałby z alternatywnego transportu, co mogłoby umożliwić mu dotarcie na lotnisko na czas. Rzecznik Praw Pasażera Kolei zwrócił uwagę przewoźnika na obowiązek przekazywania pasażerom informacji w przypadkach występowania utrudnień. Mimo braku odpowiedzialności spółki za wystąpienie wypadku na przejeździe kolejowym, Rzecznik zaproponował uwzględnienie roszczenia w połowie. Propozycja rozwiązania sporu została zaakceptowana przez obie strony.
Webinar z ekspertami
Chcesz dowiedzieć się więcej? Zadaj pytanie naszym ekspertom w poniedziałek
21 czerwca o godzinie 12.00!Widzimy się online: https://fb.me/e/1LMQzTGn0
Spotkanie poprowadzą eksperci Europejskiego Centrum Konsumenckiego (przy UOKIK), Rzecznik Praw Pasażerów (przy ULC) oraz Rzecznik Praw Pasażera Kolei (przy UTK).
Więcej: Webinar “Samolotem, koleją po Europie – wakacje 2021” - ZAPROSZENIE