Rok 2018 charakteryzował się najniższym miernikiem wypadkowości od chwili jego rejestrowania, czyli od 2008 roku. Na obniżenie miernika wpływ miała mniejsza liczba wypadków na liniach kolejowych (o 2,3% mniej w porównaniu do 2017 r.), przy jednoczesnym wzroście pracy eksploatacyjnej.
Obniżenie liczby wypadków to niewątpliwy sukces wszystkich podmiotów rynku kolejowego. To skutek wdrażania i stosowanie wewnętrznych systemów zarządzania opierających się na zarządzaniu ryzykiem. Wpływ na to miały również działania ze strony organów odpowiedzialnych za monitorowanie i nadzorowanie bezpieczeństwa w transporcie kolejowym, w tym Prezesa UTK.
- Nabywając bilet na przejazd koleją i myśląc o zbliżającej się podróży chcemy dotrzeć na miejsce komfortowo i o czasie. Czy myślimy o bezpieczeństwie przejazdu? W większości przypadków nie. - Nie wynika to z naszej ignorancji, a z tego, że bezpieczeństwo na kolei jest wartością pewną. Wartością, którą podmioty działające na rynku transportu kolejowego stawiają jako wartość nadrzędną – powiedział dr inż. Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego.
Mimo spadku liczby wypadków w 2018 r. liczba osób zabitych wzrosła o 14%, natomiast liczba osób ciężko rannych obniżyła się o 4,6%. Największy wpływ na wzrost zabitych miały wypadki wśród osób nieupoważnionych oraz użytkowników przejazdów.
Blisko 75% wypadków ma swoje przyczyny poza systemem kolejowym. To efekt nieostrożności użytkowników przejazdów czy osób przekraczających tory poza miejscami wyznaczonymi. Wypadki na przejazdach kolejowo-drogowych i tzw. dzikich przejściach to rokrocznie ogromny problem dla systemu kolejowego.
W 2018 r. odnotowano niepokojący wzrost zdarzeń tzw. SPAD –pominięcie sygnału „Stój” na semaforach. W przypadku incydentów wzrost liczby zgłoszeń można przypisać podnoszeniu się poziomu kultury bezpieczeństwa, którego efektem jest właśnie wzrost liczby rejestrowanych i zgłaszanych zdarzeń. Jednak również w ich przypadku trudno pominąć fakt, że z tego typu sytuacjami związany jest bardzo duży poziom ryzyka.
- Wśród podmiotów rynku kolejowego obserwujemy wzrost poziomu wewnętrznej kultury bezpieczeństwa – zauważa Kamil Wilde, Wiceprezes UTK ds. Bezpieczeństwa. - Objawia się to brakiem ukrywania zdarzeń kolejowych, jak i zwiększeniem liczby rejestrowanych incydentów oraz zdarzeń potencjalnie niebezpiecznych – dodaje.
Zdarzenia SPAD stały się przedmiotem wnikliwej analizy Prezesa UTK oraz podmiotów rynku. Prezes UTK podjął decyzję o zwołaniu posiedzenia Zespołu ds. monitorowania bezpieczeństwa, w trakcie którego przedstawiciele przewoźników byli zobowiązani do przedstawiania programów naprawczych, ale również wymieniali się doświadczeniami i dobrymi praktykami. UTK będzie kontynuował działania monitorujące w odniesieniu do tej kategorii zdarzeń, mając na uwadze ich istotny wpływ na bezpieczeństwo ruchu kolejowego.
Jednym z projektów przyczyniających się do zwiększenia poziomu bezpieczeństwa bez wątpienia jest pomysł utworzenia w UTK Centrum Egzaminowania i Monitorowania Maszynistów. Będzie to miejsce, w którym kompetencje wszystkich maszynistów będą weryfikowane w sposób niezależny i obiektywny, co również przyczyni się do poprawy poziomu bezpieczeństwa w transporcie kolejowym.
Istotnym zagadnieniem dla systematycznego wzrostu poziomu bezpieczeństwa sektora kolejowego jest kontynuowanie dotychczasowych oraz podejmowanie nowych działań w zakresie propagowania zasad kultury bezpieczeństwa w transporcie kolejowym. Jej filarem jest stosowanie proaktywnego podejścia do kwestii bezpieczeństwa. Kształtowanie świadomości kultury bezpieczeństwa wśród osób kierujących podmiotami rynku kolejowego, ich pracowników oraz przyszłych pokoleń pozwoli na właściwe prowadzenie zarządzania ryzykiem, w tym wykorzystywanie wiedzy i kompetencji do identyfikowania zagrożeń i wdrażania adekwatnych środków kontroli ryzyka. Dlatego też nadal realizowane będą takie projekty jak „Kampania Kolejowe ABC”, Akademia UTK oraz Deklaracja w sprawie rozwoju kultury bezpieczeństwa w transporcie kolejowym.
„Sprawozdanie ze stanu bezpieczeństwa ruchu kolejowego w 2018 r.” zostało opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Transportu Kolejowego.
