Urząd Transportu Kolejowego Wymiana uprawnień przy przejściu na stanowisko prowadzącego pociągi lub pojazdy kolejowe - Aktualności -

W wyniku implementacji dyrektywy o maszynistach (2007/59/WE) osoby zatrudnione na stanowiskach:

• maszynisty pojazdów trakcyjnych,
• maszynisty zakładowego,
• kierowcy lokomotywy spalinowej o mocy do 300 KM,
• kierowcy drezyny i wózka motorowego,
• maszynisty wieloczynnościowych i ciężkich maszyn do kolejowych robót budowlanych i kolejowej sieci trakcyjnej

muszą wymienić dotychczasowe uprawnienia, o czym już informowaliśmy w artykule Licencja i świadectwo maszynisty a prawo kierowania.

Przedsiębiorcy kolejowi, którzy posiadają jedynie świadectwo bezpieczeństwa i nie posiadają certyfikatu bezpieczeństwa albo autoryzacji bezpieczeństwa, od 30 października 2018 r. będą zatrudniać pracowników na stanowisku prowadzącego pociągi lub pojazdy kolejowe.

Zgodnie z art. 22d ustawy o transporcie kolejowym oraz rozporządzeniem z 2014 r. pracownicy tacy powinni:

1. posiadać wymagane wykształcenie,
2. spełniać wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne,
3. posiadać wymagane przygotowanie zawodowe,
4. zdać egzamin kwalifikacyjny

Nowe dokumenty dla prowadzących pojazdy kolejowe

Pracodawcy zobowiązani są do wystawienia nowych dokumentów pracownikom prowadzącym pojazdy kolejowe: prawa kierowania pojazdem kolejowym oraz dokumentu upoważniającego do wykonywania czynności na stanowisku na podstawie przepisów przejściowych zawartych w rozporządzeniu z 2014 r.

Zgodnie z przepisami przejściowymi nowe dokumenty można wystawić na podstawie dotychczasowych praw kierowania pojazdem kolejowym wydanych na podstawie rozporządzeń z 2004 r. i 2011 r. Nowe prawo kierowania pojazdem kolejowym wystawia się w oparciu o dane zawarte w dotychczasowych dokumentach, w tym w świadectwie zdania egzaminu kwalifikacyjnego, a stanowisko prowadzącego pojazdy kolejowe jest kontynuacją dotychczasowych stanowisk związanych z prowadzącym pociągi lub pojazdy kolejowe.

Podczas wymiany uprawnień nie ma obowiązku przeprowadzania egzaminu  (kwalifikacyjnego lub weryfikacyjnego) na stanowisko prowadzącego pociągi lub pojazdy kolejowe. W przepisach przejściowych nie uregulowano bowiem terminów egzaminów okresowych.  W związku z tym przyjmuje się, że wykonuje się je nie rzadziej niż raz na 4 lata, licząc od daty przeprowadzenia odpowiednio egzaminu kwalifikacyjnego, egzaminu weryfikacyjnego albo ostatniego egzaminu okresowego.

W przypadku osób, które dotychczas posiadały uprawnienia do pracy na kilku stanowiskach związanych z prowadzeniem pojazdu kolejowego np. kierowcy lokomotywy spalinowej o mocy do 300 KM oraz kierowcy drezyny i wózka motorowego, pracodawca może przepisać dane z wybranego przez siebie prawa kierowania pojazdem kolejowym oraz przyjąć najkorzystniejszy z punktu widzenia organizacji pracy i warunków bezpieczeństwa harmonogram przeprowadzania egzaminów.

W dokumencie upoważniającym do wykonywania czynności na stanowisku prowadzącego pociągi lub pojazdy kolejowe wpisuje się wszystkie typy pojazdów kolejowych, na które pracownik uprzednio uzyskał autoryzację. Nazwa typu powinna być zgodna ze świadectwem dopuszczenia typu do eksploatacji.

Kwestia badań lekarskich również nie została uregulowana w przepisach przejściowych. Jednakże w związku ze zmianą stanowiska pracy, a także różnicą w wymaganiach zdrowotnych i zakresie badań, przed podjęciem pracy na stanowisku prowadzącego pociągi lub pojazdy kolejowe konieczne jest wykonanie badań zgodnie z rozporządzeniem z 2014 r. Również w załączniku 1 do tego rozporządzenia wskazane jest, że przejście ze stanowiska maszynisty na stanowisko prowadzącego pociągi lub pojazdy kolejowe wymaga posiadania przez pracownika orzeczenia lekarskiego potwierdzającego spełnianie wymagań niezbędnych do wykonywania czynności na stanowisku prowadzącego pociągi lub pojazdy kolejowe.

Przy wypełnianiu nowego prawa kierowania pojazdem kolejowym należy wprost przepisywać dane ze świadectwa zdania egzaminu kwalifikacyjnego:

• nazwę dotychczasowego stanowiska kolejowego,
• nr świadectwa,
• datę zdania egzaminu, w tym datę odbycia jego części praktycznej – jazdy próbnej.

W rubryce „rodzaj pojazdu kolejowego” należy wpisać „pociągi lub pojazdy kolejowe” w nawiązaniu do obecnego stanowiska kolejowego prowadzącego pociągi lub pojazdy kolejowe oraz jeden z trzech rodzajów trakcji – spalinowa, elektryczna, parowa. Wzór przykładowego, wypełnionego prawa kierowania pojazdem kolejowym zamieściliśmy poniżej.

Odwołania prawne:

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 16 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu stanowisk bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego i warunków, jakie powinny spełniać osoby zatrudnione na tych stanowiskach oraz prowadzący pojazdy kolejowe (Dz. U. Nr 212, poz. 2152, z późn. zm.)

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego, prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych oraz pojazdów kolejowych metra (Dz. U. Nr 59, poz. 301 i Nr 223, poz. 1333) - uchylone

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz z prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych (Dz. U. z 2015 r., poz. 46).

Dyrektywa 2007/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie przyznawania uprawnień maszynistom prowadzącym lokomotywy i pociągi w obrębie systemu kolejowego Wspólnoty (Dz. Urz. UE. L 315 z 3.12.2007, s. 51).