1 stycznia 2014 r. weszło w życie rozporządzenie Unii Europejskiej (UE) NR 321/2013 z dnia 13 marca 2013 r., dotyczące technicznej specyfikacji interoperacyjności. Odnosi się ono do podsystemu "Tabor - wagony towarowe" systemu kolei w UE i uchyla decyzję 2006/861/WE (Dz.U.UE.L.2013.104.1) („TSI WAG”).
Zgodnie z art. 7 ww. rozporządzenia w terminie jednego roku od wejścia w życie niniejszego rozporządzenia każde państwo członkowskie przekazuje Komisji wykaz projektów wdrażanych na swoim terytorium, które są na zaawansowanym etapie realizacji. W związku z powyższym producenci lub ich upoważnieni przedstawiciele, zarządcy, przewoźnicy kolejowi, dysponenci, importerzy, wykonawcy modernizacji lub podmioty zamawiające zobowiązani są zgłaszać ww. projekty Prezesowi Urzędu Transportu Kolejowego (UTK) zarówno za pomocą poczty elektronicznej na adres utk@utk.gov.pl, jak też pisemnie na adres Urzędu Transportu Kolejowego.
Zgłoszeń należy dokonywać za pomocą formularza do dnia 30 listopada 2014 r.
Do formularza należy załączyć dokumentację zawierającą:
- opis projektu (dokładne określenie kluczowych terminów, położenia geograficznego oraz obszaru funkcjonalnego i technicznego),
- dokładne odniesienie do TSI (lub ich części), których dotyczy projekt (w szczególności z uwzględnieniem niezgodności z TSI WAG),
- dokładne odniesienie do alternatywnych przepisów, które zostaną zastosowane, oraz ich szczegóły,
- dowody poświadczające zaawansowany etap realizacji projektu,
- uzasadnienie odstępstwa, zawierające główne przyczyny, mające charakter techniczny, ekonomiczny, handlowy, eksploatacyjny i/lub administracyjny;
- wszelkie inne dokumenty dotyczące projektu,
- opis środków, jakie podmiot planuje podjąć w celu wspierania końcowej interoperacyjności projektu. W przypadku nieznacznego odstępstwa opis ten nie jest wymagany.
Powyższy wykaz wykorzystany będzie w celu realizacji obowiązku nałożonego na Prezesa UTK, zgodnie z art. 25f ust. 7 (w brzmieniu od dnia 31 marca 2014 r.) - Prezes UTK przekazuje Komisji Europejskiej, w terminie roku od dnia wejścia w życie każdej TSI, wykaz projektów prowadzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i będących na zaawansowanym etapie realizacji.
Przekazanie ww. informacji jest również istotne z punktu widzenia podmiotu dokonującego zgłoszenia projektu na zaawansowanym etapie realizacji. Zgodnie bowiem z art. 9 ust. 1 pkt a dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/57/WE z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie (Dz. U. L 191 z 18.7.2008 r.), jeżeli nie zachodzą właściwe szczególne przypadki dla projektów na zaawansowanym etapie rozwoju, państwo członkowskie nie musi stosować jednej lub kilku TSI.
Tym samym dokonanie zgłoszenia projektu na zaawansowanym etapie rozwoju, zgodnie z powyższym, daje podstawy wystąpienia z wnioskiem do Komisji o przyznanie odstępstwa od stosowania TSI WAG.
Prezes UTK jednocześnie podkreśla, że brak zgłoszenia lub zgłoszenie po terminie, niezgodnie z wymogami określonymi powyżej, będzie skutkowało negatywnymi konsekwencjami dla podmiotów, bowiem nie będzie podstaw do uznania projektu jako będącego na zaawansowanym etapie realizacji. Prezes UTK przypomina jednocześnie, że w przypadku złożenia wniosku o wydanie zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji podsystemu lub pojazdu niezgodnego z technicznymi specyfikacjami interoperacyjności (TSI), czy nieobjętych stosowaniem TSI, wnioskodawca ma obowiązek wskazania wprost podstawy prawnej w tym zakresie (wyłączenie w TSI, udzielenie odstępstwa). Bowiem, pojazd kolejowy - co do zasady musi być zgodny z wszystkimi aktualnymi w dniu złożenia wniosku o wydanie zezwolenia Technicznymi Specyfikacjami Interoperacyjności. Od tej zasady istnieją wyjątki określone w każdej z TSI - zazwyczaj w rozdziale 7. Aby nie stosować TSI wnioskodawca musi posiadać odstępstwo od stosowania każdej z TSI przydzielane przez Prezesa UTK i Komisję Europejską lub spełniać przesłanki niestosowania danej TSI. Jeżeli wnioskodawca nie musi stosować danej TSI nie oznacza to, że automatycznie zwolniony jest od stosowania innych TSI obowiązujących lub uchylonych. Spełnienie przesłanki niestosowania danej TSI należy uzasadnić i udowodnić składając wniosek o wydanie zezwolenia.